زمین ساخت
زهرا تواضع؛ ابراهیم غلامی؛ حسین معتمدی؛ بهمن سلیمانی
چکیده
سازوکارهای گوناگونی مانند نقش حرکت نمک، نقش سطوح جدایش چندگانه در پوشش رسوبی، تداخل بین فازهای مختلف دگرشکلی و نقش پی‌سنگ در طول چین‌خوردگی در کمربندهای چین‌خورده - رانده فعال هستند. عملکرد این سازوکارها نقش مهمی در شکل گیری ساختارهای متفاوت و عوارض زمین‌شناسی در واحدهای زمین‌شناسی و هندسه ساختمان‌ها دارد. در این پژوهش، ...
بیشتر
سازوکارهای گوناگونی مانند نقش حرکت نمک، نقش سطوح جدایش چندگانه در پوشش رسوبی، تداخل بین فازهای مختلف دگرشکلی و نقش پی‌سنگ در طول چین‌خوردگی در کمربندهای چین‌خورده - رانده فعال هستند. عملکرد این سازوکارها نقش مهمی در شکل گیری ساختارهای متفاوت و عوارض زمین‌شناسی در واحدهای زمین‌شناسی و هندسه ساختمان‌ها دارد. در این پژوهش، چنین ساختارهایی در تاقدیس‌های تخته، نره و کوه لار در شمال بلندای کهن فارس طی مشاهدات صحرایی معرفی گردیده‌اند و ویژگی‌های هندسی تاقدیس‌ها همچون نسبت چین‌ها، فاصله محوری و نصف طول موج اندازه‌گیری و بررسی شده‌اند. این ساختارها بیشتر شامل چینه‌های رشدی، ساختارهای مرتبط با سطوح جدایشی کم‌ژرفا از جمله چین‌های گوش‌خرگوشی، گسل‌ها که خود از ساختارهای کنترل‌کننده هندسه و جنبش‌شناسی (کینماتیک) ساختارها هستند، چشمه‌های گوگردی مرتبط با عملکرد گسل‌ها و متاثر از روانه‌شناسی (Rheology) سازندهای منطقه می‌باشد. بررسی حاضر نشان می‌دهد که تاقدیس‌ها با آرایش پلکانی راست‌بر، دارای نسبت شکلی چین کمتر از 10 و جزو چین‌های جدایشی می‌باشند که در تشکیل آن‌ها افق‌های جدایشی نقش داشته‌اند. تشکیل این تاقدیس‌ها همزمان اتفاق افتاده که در ادامه به یکدیگر متصل خواهند شد. این تاقدیس‌ها در ارتباط با گسل‌های پی‌سنگی هستند. موقعیت این تاقدیس‌ها از نظر قرارگیری در بلندا، مناسب حضور هیدروکربن است اما گسلش پی‌سنگی در یال جنوبی چین‌های مورد مطالعه به‌ویژه تاقدیس تخته ممکن است مخزن را تحت تاثیر قرار دهد. حضور آب‌چاک (water gap) و هواچاک (wind gap) ها در چین‌های منطقه نشانه بالا آمدگی چین‌ها و فعال بودن منطقه در حال حاضر است.
